მუნიციპალიტეტის მერის პირველი მოადგილე ივანე ბურდული, ცესკოს გადაწყვეტილებაზე 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების ჩატარების წესთან დაკავშირებით და ელექტრონული წესით არჩევნების რისკებზე ოპოზიციისთვის საუბრობს და აკონკრეტებს, როგორ შეიძლება გამოიყენოს არსებული წესი ქართულმა ოცნებამ თავის სასარგებლოდ.
ივანე ბურდული:
ელექტრონული არჩევნები, რისკები და გამოწვევები
არჩევნებში გამოცდილმა ადამიანებმა კარგად იციან, რომ საარჩევნო პროცესების მანიპულაციისთვის უმთავრესია კენჭისყრის დღეს მოსულ ამომრჩეველთა აღრიცხვა. ამ ინფორმაციის ზუსტმა და დროულმა ფლობამ შესაძლოა სრულად შეატრიალოს და სხვაგვარად გადაწყვიტოს არჩევნების ბედი. კარგად გვახსოვს საარჩევნო უბნებთან ფოტოსურათიანი სიებით ჩასაფრებული ოცნების კოორდინატორები, რომლებიც დეტალურად აღრიცხავდნენ და ოცნების შტაბს უგზავნიდნენ ინფორმაციას მოსული ამომრჩევლის თაობაზე. ცესკოს მიერ შემოთავაზებული ვერსია შეიცავს მრავალ რისკსა და გამოწვევას. ამ მოდელმა შესაძლოა მმართველ პარტიას არსებითად გაუმარტივოს მნიშვნელოვანი ინფორმაციის მიღება და დამუშავება, რაც საარჩევნო შედეგებში აისახება.
საარჩევნო უბანზე არსებობს ორი მთავარი ელექტრონული მოწყობილობა, ესენია:
1. ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატი;
ვერიფიკაციის აპარატმა სრულიად ჩაანაცვლა სამაგიდო სიები. მოსული ამომრჩეველი ID ბარათს ათავსებს ვერიფიკაციის MRZ წამკითხველში და შედეგად ინფორმაცია მოსული ამომრჩევლების თაობაზე აღირიცხება არა ქაღალდის სიებში ხელმოწერის სახით, არამედ ვერიფიკაციის ელექტრონულ აპარატში ციფრულ ფორმატში. ეს ნიშნავს იმას, რომ მოსულ ამომრჩეველთა შესახებ დროში მუდმივად განახლებადი, ზუსტი და უმნიშვნელოვანესი ინფორმაცია ინახება ვერიფიკაციის აპარატის შიდა მეხსიერებაში.
2. ხმის მთვლელი აპარატი.
ხმის მთვლელი აპარატი ოპტიკური სკანირების მეთოდით ასკანერებს თითოეულ ბიულეტენს, ამოიცნობს თუ ვის მისცა ამომრჩეველმა ხმა და ამ ინფორმაციას ინახავს მეხსიერებაში. ხმის მთვლელ აპარატში მთელი დღის განმავლობაში, რეალურ დროში განახლებად რეჟიმში ინახება ინფორმაცია საარჩევნო შედეგების თაობაზე. მაგალითად 12:00 ან 17:00 საათზე აპარატისთვის ცნობილია, თუ იმ დროისთვის რამდენმა ამომრჩეველმა მისცა ხმა ქართულ ოცნებას ან სხვა პარტიებს.
ინტერნეტი საარჩევნო უბანზე
ხელისუფლება აქტიურად არეკლამებს ელექტრონულ საარჩევნო აპარატებს და მთელი ამ პერიოდის მანძილზე, გვიმტკიცებდა, რომ აპარატები არ იყო ინტერნეტში ჩართული, ამიტომ შეუძლებელი იყო მათზე რაიმე სახის დისტანციური მანიპულირება, თუმცა რამდენიმე თვის წინ ამ პროცესში ჩნდება ახალი აპარატი, მაღალსიჩქარიან ინტერნეტში ჩართული მოწყობილობა-პლანშეტი, რომლის ძირითადი ფუნქციაა ხმის მთვლელი აპარატიდან, მონაცემების ცესკოს სერვერებზე გადაგზავნა.
რისკი #1
ვერიფიკაციის აპარატის შიდა მეხსიერებაში ინახება საარჩევნო უბანზე მოსულ ამომრჩეველთა შესახებ განახლებადი და ზუსტი ინფორმაცია.
რისკი #2
ხმის მთვლელი აპარატის შიდა მეხსიერებაში ინახება განახლებადი და ზუსტი ინფორმაცია საარჩევნო შედეგების თაობაზე.
რისკი #3
საარჩევნო უბანზე არსებობს პლანშეტი, რომელიც მთელი დღის განმავლობაში ჩართულია ინტერნეტში.
როგორ შეიძლება გამოიყენოს ქართულმა ოცნებამ ეს მონაცემები?
ვინაიდან ინტერნეტში მუდმივად ჩართული მოწყობილობა გაჩნდა საარჩევნო უბანზე, მხოლოდ ვერიფიკაციის აპარატის და ხმის დათვლის აპარატების დაკავშირებაა საჭირო პლანშეტთან იმისათვის, რომ აპარატებში არსებული, არჩევნებში გამარჯვებისთვის სასიცოცხლოდ საჭირო ინფორმაცია გადაიგზავნოს შესაბამის სტრუქტურებში.
როგორ შეიძლება დაუკავშირდეს ხმის მთვლელი და ვერიფიკაციის აპარატები ინტერნეტში მუდმივად ჩართულ პლანშეტს?
აპარატებსა და პლანშეტს შორის კავშირისთვის შესაძლოა გამოყენებულ იქნეს მონაცემთა გადაცემის უსადენო სისტემები (Wi-Fi ან Bluetooth), რომელთა აპარატებში
ჩაშენება შესაძლებელია მათი მცირე ზომებიდან და მარტივი მონტაჟიდან გამომდინარე. ჩიპის ზომა საკმაოდ მცირეა, 1-2 სმ და მისი შეძენა ბევრგანაა შესაძლებელი. მაგალითან aliexpress.com-ზე მსგავსი ჩიპი 2$-მდე ღირს.
Electronic elections, risks and challenges
People experienced in elections know very well that the most important thing for manipulation of election processes is the registration of voters who came on the day of voting. Accurate and timely possession of this information can completely turn and otherwise decide the fate of the elections. We well remember the ,,Georgian Dream” coordinators lurking near the polling stations with the election photo lists, who recorded in detail and sent information about the voters who came to Georgian Dream head office.
The version proposed by the CEC contains many risks and challenges. This model may make it significantly easier for the ruling party to receive and process important information, which is reflected in the election results.
There are two main electronic devices at the polling station, these are:
1. Voter verification machine;
The verification machine has completely replaced the desk lists. The arriving voter places the ID card in the verification MRZ reader, and as a result, the information about the arriving voters is recorded not in the form of a signature in the paper lists, but in the electronic verification device in digital format. This means that constantly updated, accurate and most important information about the incoming voters is stored in the internal memory of the verification machine.
2. Voice counting device.
The vote counting machine scans each ballot using the optical scanning method, identifies who the voter voted for and stores this information in memory. In the vote counting machine, information on election results is stored in the real-time update mode throughout the day. For example, at 12:00 or 17:00, the machine knows how many voters voted for Georgian Dream or other parties at that time.
Internet at the election precincts
The government actively advertises electronic election machines and throughout this period, it was claimed that the machines were not connected to the Internet, therefore it was impossible to manipulate them remotely, although a few months ago a new device appeared in this process, a device-tablet connected to the high-speed Internet, the main function of which is Sending data from the vote counting machine to the CEC servers.
Risk #1
The internal memory of the verification machine stores up-to-date and accurate information about the voters who came to the polling station.
Risk #2
Updatable and accurate information about election results is stored in the internal memory of the vote counting machine.
Risk #3
There is a tablet at the polling station that is connected to the Internet throughout the day.
How can Georgian Dream use this data?
Since a device permanently connected to the Internet appeared at the polling station, it is only necessary to connect the verification machine and the vote counting machines to the tablet in order to send the vital information in the machines to the relevant structures.
How can vote counting and verification machines be connected to an always-on Internet tablet?
Wireless data transfer systems (Wi-Fi or Bluetooth) may be used for the connection between the devices and the tablet.
Installation is possible due to their small size and easy installation. The size of the chip is quite small, 1-2 cm, and it can be purchased in many places. For example, a similar chip on aliexpress.com costs up to $2.
კომენტარები