როგორ უნდა ამოვიცნოთ ,,ძაღლის ჭირი” და რატომ არის მნიშვნელოვანი ვაქცინაცია

1,992

ვეტერინარის რჩევები

ფართო პროფილის ვეტერინარი, ექიმი დავით სადათერაშვილი, “ალიას” ცხოველთა ვაქცინაციაზე ესაუბრება.

– როდის საჭიროებენ ჩვენი ოთხფეხა მეგობრები ვაქცინაციას და რევაქცინაციას?

-ჩვენი საყვარელი ოთხფეხა მეგობრების ვაქცინაცია აუციელებელია, უამრავი ინფექციური და ვირუსული დაავადება არსებობს, რომლისგანაც შეგვიძლია დავიცვათ ისინიც და ჩვენი თავიც. ხშირად მსმენია პატრონისგან, რომ აპირებდა აცრას, მაგრამ შემდეგისთვის გადადო, ხვალ, ზეგ… ამასობაში კი ცხოველი დაუავადდა და ვეღარ გადაარჩინა. დროული აცრით და დროული რევაქცინაციით, ჩვენ შეგვიძლია დაღუპვას გადავარჩინოთ ჩვენი პატარა მეგობრები და უზრუნველჰყოთ მათი ჯანმრთელობა. პირველი აცრა კეთდება 2 თვის ასაკიდან – ეს არის სამჯერადი კომპლექსური ვაქცინაცია, რომელიც სამი კვირის განმავლობაში კეთდება. შემდეგ, წელიწადში ერთხელ კეთდება რევაქცინაცია. საქმე ისაა, რომ მათ სხეულებში ანტისხეულები მხოლოდ 1 წელი ძლებს, ამიტომ, თუ გვინდა ჩვენი ოთხფეხა მეგობრები ჯანმრთელები და ცოცხლები იყვნენ, ყოველწლიურად უნდა გავუკეთო აცრა. აცრებს აღარ ვაკეთებთ 7-8 წლიდან, ამ ასაკში, მათი იმუნიტეტი მდგრადი ხდება და აღარ არის აცრის საჭიროება.

– გავრცელებულია ჭირი, არაერთი ძაღლი დაავადდა ჭირით, ზოგის გადარჩენა მოხერხდა და ზოგის – სამწუხაროდ, ვეღარ…

-კი, საკმაოდ გავრცელებულია. მეც არაერთი შემთხვევა მქონდა. სამწუხაროდ, 10 შემთხვევიდან, მხოლოდ 8 ძაღლის გადერჩენა შევძელი, დაღუპული ორის შემთხვევაში, უკვე ისეთ სტადიაზე იყო დაავადება, რომ მედიცინა უძლური იყო. ეს საკმაოდ საშიში და ვერაგი დაავადებაა, ბოლო სტადიაზე ცხოველის გადარჩენა შეუძლებელი ხდება.

– როგორ უნდა ამოვიცნოთ ჭირის პირველი ნიშნები?

– როგორც კი შენიშნავთ, რომ ძაღლს აქვს ჩირქონავი გამონადენი ცხვირიდან და თვალებიდან, აუცილებლად, დაუყოვნებლივ მიგვმართეთ.

-რას უნდა მივაქციოთ ვაქცინაციის პერიოდში ყურადღება? როგორი უნდა იყოს ვაქცინა?

-ვაქცინაციის პერიოდში განსაკუთრებული კვება და მოვლა ცხოველს არ სჭირდება. მწარე, მჟავე, ტკბილი და ცომი ისედაც რომ არ უნდა ვაჭამოთ, ამაზე წინა ინტერვიუს დროს ვისაუბრე და აღარ გავიმეორებ. შესაძლოა, აცრის შემდეგ ოთხფეხა მეგობარი მოთენთილი იყოს, არ იყოს თამაშის ხასიათზე, აუწიოს მცირედით ტემპერატურამ – მეორე დღეს უკვე კარგად იქნება. იმ შემთხვევაში კი, თუ გამოხატულია მეტწილად სახის არეში შეშუპება აცრის შემდეგ, ან სუნთქვის გაძნელება – უკვე საჭიროა ანტიჰისტამინური საშულება, დექსამეტაზონი, მაგალითად, თუმცა, ასეთი ალერგიული რეაქციები ხდება აცრის გაკეთებიდან მალევე და ვინც ვაქცინაციას ატარებს, მას ეს მედიკამენტიც მზად ექნება.

კიდევ ერთი აუცილებელი წესი – როდესაც პირველ ვაქცინაციას ვაკეთებთ – ცხოველი არ უნდა გავუშვათ გარეთ, არ უნდა ჰქონდეს მას გარემოსთან ურთიერთობა აცრის სამივე ეტაპის დასრულებამდე. 2 თვის ასაკამდე მათ იცავს დედის რძე, ბუნება, ის იმუნიტეტი, რომელიც მოჰყვებათ დედის მუცლიდან, 2 თვის შემდეგ, ისინი სრულიად დაუცველები არიან და შესაძლოა მიწასთან და სხვა ცხოველებთან ურთიერთობის შედეგად, ისეთი დაავადება შეეყაროთ, რომელიც გაურთულდეთ. აცრის სამივე კომპონეტის დასრულებიდან სამი დღის შემდეგ შეიძლება მხოლოდ მათი გარეთ გაყვანა.

ვაქცინის ხარისხს აქვს მნიშვნელობა, კი, ისევე, როგორც კომპონენტებს, რა კომპონენტებს შეიცავს და რამდენი დაავადების წინააღმდეგ მუშაობს, მაგრამ მეტწილად ყველა ვაქცინა მუშაობს, მთავარია ვაქცინის შენახვისას ტემპერატურა არ იყოს დარღვეული. ვაქცინა ინახება სპეციალურ მაცივარში, საიდანაც მხოლოდ ყინულების გამოყენებით შეიძლება გადატანა. მეპატრონე თუ იყიდის ვაქცინას ვეტ. აფთიაქში და წაიღებს, რათა თავადვე გაუკეთოს, უნდა იცოდეს, რომ მისი სახლამდე მიტანა ყინულის დახმარებით შეუძლია, სხვა შემთხვევაში, ჩათვალეთ, წყალს უკეთებს, ტყუილად ჩხვლეტს ცხოველს. ვაქცინის ტემპერატურული პირობები არ უნდა იქნეს დრღვეული – ეს ყველაზე მნიშვნელოვანია.

სამწუხაროდ, ზოგ პატრონს ჰგონია, რომ სამკომპონენტიანი აცრიდან მესამეს გამოტოვება შეუძლია და 2 აცრის შემდეგაც გაჰყავს ლეკვი ან ფისო გარეთ, რაც ასევე დაუშვებელია. დღეს საქართველოში ყველა ვეტერინარმა იცის, რომ აცრის სამივე კომპონენტი მნიშვნელოვანია, თუმცა, მახსოვს წლები, როცა ზოგი ორჯერად ვაქცინაციას აკეთებდა მხოლოდ. განსაკუთრებულად მწვავედ მახსენდება ერთი ისტორია. პატრონმა აცრა ჰასკის ლეკვი საკმაოდ კარგი, ხარისხიანი ვაქცინით, ოღონდ ორჯერადად და გაიყვანა გარეთ. ლეკვს დაეწყო გარკვეული ტიპის პრობლემები, თუმცა, გამომდინარე იქედან, რომ თავიდან სხვა დაავადებაზე მიიტანეს ეჭვი ვეტერინარებმა, მისი გადარჩენა ვეღარ მოხერხდა, როცა გაირკვა, რომ ჭირი ჰქონდა, უვე ძალიან გვიანი იყო.

და ბოლოს, ახლა ზამთარია, ცივა, ჩვენ ირგვლის ბევრ ძაღლს არ აქვს თავშესაფარი, ზოგს ვაპურებთ და წყალსაც ვუდგამთ ხოლმე და ხშირად ვფიქრობთ, რომ ისინი კარგად იტანენ სიცივეს და არაფერი მოუვათ. დიახ, ისინი ადამიანებზე უკეთ იტანენ სიცივეს, მაგრამ სიმართლე ისაა, რომ მათ სცივათ, ძალიან სცივათ ქუჩაში მცხოვრებ ცხოველებს. სადაც და როგორც მოახერხებთ მოუწყვეთ ბუნაგი, ან თუ თავად აქვს მოწყობილი, მიუტანეთ და დაუყარეთ ნახერხი მაინც, საუკეთესო შემთხვევაში მიუტანეთ ძველი ნივთები, ლეიბი, მაგალითად და დაუფინეთ.