თამო კეშელავა
„ალია”-ს ინგოროყვას საუნივერსიტეტო კლინიკიდან რამდენიმე პაციენტი დაგვიკავშირდა, ისინი იქ კოვიდ19-ს მკურნალობენ, მაგრამ პარალელურად დიაბეტი აქვთ. თვლიან, რომ არ ხდება დიაბეტის გათვალისწინება კორონავირუსის მკურნალობისას. რასაკვირველია, „ალია” დაუკავშირდა კლინიკას, რომელმაც გვიპასუხა, რომ – არ გვიპასუხებს.
მაშინ, როცა ქვეყანაში 150 ათასზე მეტი აქტიური შემთხვევაა კორონავირუსის და გვაქვს რეინფიცირების შემთხვევები, როცა, სამწუხაროდ, 2021 წელს ვაქცინაციის ეროვნული გეგმა ჩავარდა, როცა გვეუბნებიან, რომ ომიკრონი მსუბუქი შტამია შედარებით, თუმცა, ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტებში მაინც შეიძლება იწვევდეს გართულებას და დიაბეტი, ერთ-ერთ მთავარ ასეთ დაავადებად ითვლება, რომლის დროსაც, კორონავირუსმა შესაძლოა ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაართულოს, ან ფატალურ შედეგამდეც კი მიიყვანოს, ინგოროყვას საუნივერსიტეტო კლინიკის პაციენტებს აქვთ ეჭვი, რომ არ ხდება მათი მკურნალობისას, დიაბეტით ავადობით გათვალისწინება და კლინიკა კი გვპასუხობს, რომ არ გვიპასუხებს.
იღებს, თუ არა სახელმწიფო პასუხისმგებლობას ადეკვატურ მკურნალობაზე, როცა რომელიმე კლინიკაში გადაყავთ ავადმყოფი კორონავირუსის დიაგნოზით? – წესით, კი. რეალურად კი – კლინიკა თვლის, რომ მედიას იმაზეც კი არ უნდა უპასუხოს, რამდენად სწორად იკვებებიან კოვიდინფიცირებული, დიაბეტით დაავადებული პაციენტები.
“ალიას” რამდენიმე პაციენტმა მოგვმართა ინგოროყვას კლინიკიდან და ამ ერთ მასალაში ყველას ისტორიას ვერ გიამბობთ, დღეს შემოგთავაზებთ ერთ ისტორიას. ზუსტად ისე, როგორც გვიყვებიან, გიამბობთ, რას გვპასუხობს კლინიკა და ასევე შემოგთავაზებთ, პროფესიონალთა აზრს – როგორ უნდა იკვევებოდნენ დიაბეტით დაავადებული ადამიანები, განსაკუთრებით კორონავირუსის დროს. დანარჩენ ისტორიებს შემდეგ ნომრებში შემოგთავაზებთ.
კორონავირუსი და დიაბეტი
კორონავირუსი არა მხოლოდ რისკს უქმნის დიაბეტით დაავადებულ ადამიანებს, არამედ, ის სრულიად ჯანმრთელ ადამიანებში, შესაძლოა, დიაბეტის გამოწვევის მიზეზიც გახდეს, – ამის შესახებ მსოფლიოს რამდენიმე მეცნიერის წერილშია აღნიშნული და კვლევებზე დამყარებული.
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე – “კოვიდ გადატანილი პაციენტების 50%-ს შესაძლოა 20 კვირის შემდეგ დაემართოს დიაბეტი.”
ინფექციონისტი, ალერგოლოგი, ბიძინა კულუმბეგოვი: “ომიკრონი” არ იწვევს ჰოსპიტალიზაციას და არ იწვევს ადამიანების სიკვდილს. ეს არის ძალიან არასწორი ინტერპრეტაცია იქიდან გამომდინარე, რომ ყველა რისკის ადამიანი, განსაკუთრებით ასაკობრივი რისკი, დიაბეტი, ჭარბი წონა, გულ-სისლხძარღვთა სისტემის დაავადება, თირკმლის პათოლოგია, მიმდინარე ონკოლოგიური პათოლოგია, ეს ადამიანები რჩებიან მაღალი რისკის პაციენტებად.”
ენდოკრინოლოგი ლალი ტიგიშვილი: “პაციენტმა უნდა დაიცვას კვების რეჟიმი და მუდმივ კონტაქტზე იყოს არა მხოლოდ ოჯახის ექიმთან, არამედ ენდოკრინოლოგთანაც. თუ ეს პირობები იქნება დაცული, ნაკლები შანსია ინფიცირების შემთხვევაში პაციენტს კოვიდი გაურთულდეს. რაციონში უხვად უნდა იყოს ჩართული ბოსტნეული. ეს ეხება ნებისმიერ ბოსტნეულს, გარდა ჭარხლის, სტაფილოსი და გოგრისა, რომლებშიც ნახშირწყალი უფრო მეტია. შეგვიძლია ასევე ჩავთვალოთ, რომ კარტოფილი იგივე პურია და ვეცადოთ მისი რაოდენობის შემცირებას. ასევე პურად შეგვიძლია ჩავთვალოთ წიწიბურა, რომლის 3-4 კოვზი უდრის ერთ ნაჭერ პურს, ასე რომ ერთი თეფში წიწიბურას ჭამა იგივეა, რაც სამი ნაჭერი პურის. უნდა შემცირდეს თვითონ პურის მოხმარებაც. პაციენტს შეუძლია მიიღოს თევზი და ხორცი, მხოლოდ არა შებოლილ ან ნახევარფაბრიკატის მდგომარეობაში. ხანდახან პაციენტი არღვევს დიეტას, თუმცა თუ ეს მოხდა, მან უნდა გაზარდოს ფიზიკური დატვირთვა.“
ენდოკრინოლოგი, მედიცინის დოქტორი, პროფესორი – ნესტან ბოსტოღანაშვილი: „გაორმაგდეს და გასამმაგდეს ყურადღება – რას მიირთმევს პაციენტი და რა დოზებითაა პრეპარატი დანიშნული. უფრო მეტი ყურადღება უნდა მიაქციოს კვებას. ამ დროს კარგია ფიზიკური აქტივობა – თუ მსუბუქად მიმდინარეობს ვირუსი, 15-20 წუთი გამოყონ და გამამხნევებელი ვარჯიშები აკეთონ ექიმი-ენდოკრინოლოგის დაკვირვების ქვეშ, საჭიროების შემთხვევაში, გაზარდონ მედიკამენტების დოზები და ყველაზე მთავარი – მაქსიმალურად მშვიდად შეხედონ თავიანთ დაავადებას, რადგან ნერვული სტრესი კოვიდის მიმდინარეობას ერთიორად ამძიმებს.“
რას უყვება “ალია”-ს ინგოროყვას საუნივერსიტეტო კლინიკის პაციენტი
„წლებია მაქვს დიაბეტი, ვარ ინსულინდამოკიდებული. დამემართა კოვიდი და უკვე მეშვიდე დღეა ვწევარ ინგოროყვას კლინიკაში. თავიდანვე მინდა აღვნიშნო, რომ საქმე ჩემში არაა, მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი ოჯახის წევრებსაც კორონავირუსი აქვთ და ჩემ საახლობლოში, ლამის ყველას ან ინფექცია აქვს, ან კარანტინშია, ჩემი ახლობლები ახერხებენ საკვები მომაწოდონ. არიან პაციენტები, რომლებსაც არ არიან ადგილობრივები, ან ვერ ახერხებენ მათი ახლობლები კლინიკაში მოსვლას, თუნდაც იმიტომ, რომ ძალიან არის ახლა ინფექცია გავრცელებული. ვისთანაც ახერხებენ საკვების შემოწოდებას, ისინი იმათ ვუყოფთ, ვისაც ვერ აწოდებენ, ან არავინ ჰყავთ შემომწოდებელი თბილისში. არადა, სახელმწიფო, როგორც ვიცი, მთლიანად ფარავს კოვიდგანყოფილების ხარჯებს და ტელევიზორს რომ ვუყურებ, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანია სწორი კვებაა კოვიდის დროს, განსაკუთრებით ქრონიკული დაავადების პაციენტებშიო და მხოლოდ სახლშია სწორი კვება აუცილებელი და კლინიკაში – არა? კლინიკაში ხომ იმიტომ ვარ, რომ უფრო მძიმე ფორმით მაქვს კოვიდი, ვიდრე იმათ, ვინც სახლშია? რა ლოგიკაა, სახლში მყოფებს რომ არიგებენ, სწორად და კარგად იკვებეთო და კლინიკაში მოსულს კი – სხვა მდგომარეობა გვხვდება? პაციენტის ახლობლებს და ოჯახს ეუბნებიან, რომ კლინიკის მომსახურებაში შედის კვება – ამას სჯობს, საერთოდ არ იყოს კვება და გვეცოდინება მაინც, რომ სახლიდან უნდა წამოვიღოთ.
სხვათა შორის, როგორც გავიგე, იგივე საკვები მიდის იმ განყოფილებაშიც, სადაც კორონავირუსით დაავადებულები არ არიან მოთავსებულნი, ანუ, იმ განყოფილებებშიც, სადაც პაციენტები საკუთარი ჯიბიდან იხდიან კვების ფულს, ან საყოველთაო ჯანდაცვა უფინანსებს. დავიწყებ იმით, რომ პირველი კვება, საუზმე მოდის 11 საათისთვის.
მხოლოდ დიაბეტიანმა პაციენტებმა იციან, რას ნიშნავს, როცა 11 საათამდე არ შეჭამ. შეიძლება კომაშიც აღმოვჩნდე. 8-9 საათზე მე უკვე ვსაუზმობ, ვიმოწმებ შაქარს, რათა მივხვდე, ინსულინის რა დოზა უნდა მივიღო.
შემდეგ სადილი 14-16 საათის ფარგლებში მოდის, როდის როგორ. დღეს, კვირას, მაგალითად, 16 საათმდე არ მოუტანიათ, შაბათს, ცოტა ადრე მოგვიტანეს. შემდეგ კი, საღამოს, ან 20 საათზე, ან 21 საათზე და ან 22 საათზე მოაქვთ ვახშამი. ჩვენ, დიაბეტით დაავადებულებმა მინიმუმ 4 ჯერ მაინც უნდა ვიკვებოთ, კვებას და კვებას შორის დროის ხანგრძლოვობა ამდენი საათი არ უნდა იყოს. ულუფები მოდის ძალიან მცირე, მაგალითად, დღეს, კვირას დილით მოიტანეს რაღაც, რომელიც ალბათ, ჩაფიქრებული იყო, როგორც ვერმიშელის ფაფა, იყო წყალწყალა და იყო 200 გრამიან კონტეინერში. „საუზმესთან” ერთად პურიც მოაქვთ ხოლმე 2 ნაჭერი, ამჯერად პური არ მოუტანიათ. ჩათვალეს, რომ 200 გრ. ფაფის მსგავსი რაღაც საკმარისია საუზმედ. ძალიან მალე მოშივდათ პაციენტებს და მესმოდა, რამდენიმემ როგორ იკითხა, სადილს როდის მოიტანენო, უპასუხეს, ჯერ დიაბეტიან პაციენტებს მივაწვდით და მერე თქვენც მოგიტანთო. ანუ, იციან, რა საფრთხის შემცველია კვებას და კვებას შორის დიდი შუალედი დიაბეტის დროს, ხო?
რომ შემომიყვანეს კლინიკაში და საკვები ვნახე რა იყო, გულს შემომეყარა, იმ ადამიანებზე დარდით, ვისაც ვერ უგზავნიან გარედან. მალევე თქვეს, კომპანია შეიცვალა, ახალი კომპანია მოგვამარაგებს საკვებითო, გაგვიხარდა და… მხოლოდ კომპანია შეიცვალა, მეტი არაფერი.
მაგალითად, ამას წინათ, დილით მოგვიტანეს ბრინჯის ფაფად წოდებული რაღაც, პატარა კონტეინერით, 2 ნაჭერი პური და ჩაის ფერი (დიაბეტი ვისაც არ აქვს, იმას შაქარსაც აწვდიან ჩაის ფერთან ერთად). შემდეგ იყო სუპი, ერთი ცალი კოტლეტი, რომელიც იმდენად მარილიანი იყო, რომ მე ვერ ვჭამე და არც გვეჭმევა დიაბეტით დაავადებულებს ასეთი მარილიანი და სალათა კომბოსტოს და სტაფილოს, ვისაც დიაბეტი არა აქვს, იმათ, ჭარხლის სალათა. საღამოს კი, 22 საათზე მოგვიტანეს 1 ცალი მოხარშული კვერცხი, 2 ნაჭერი პური და ჩაის ფერი. მე მაგალითად ვერ ვჭამე ის კვერცხიც კი, ვფიქრობ, რომ ძველი იყო, თუმცა, არ ჩამიტარებია ანალიზი, გადავაგდე და ახლა ვერ დავამტკიცებ, რასაკვირველია, ეს მხოლოდ ჩემი პირადი მოსაზრებაა. რამდენად შეიძლება საღამოს, 22 საათზე, ძილის წინ მიუტანე პაციენტს კვერცხი? – ამას, დაე ექიმებმა უპასუხონ. ყველაზე ხშირად წიწიბურა მოგვიტანეს – ექიმებმა თქვან, რამდენად შეიძლება 7 დღეში 4-ჯერ მომიტანო წიწიბურა, შემთხვევით, წიწიბურა იგივე პურს ხომ არ ნიშნავს, ჩვენთვის, დიაბეტით დაავადებულებისთვის?
7 დღეა აქ ვარ და არც ერთხელ, თვალით არ მინახავს ენდოკრინოლოგი – არ გვჭირდება, როგორც ჩანს, მსუბუქად გადაგვაქვს დიაბეტით დაავადებულებს, როგორც ჩანს, კორონავირუსი და არც კოვიდის გადატანის მერე გვაქვს პრობლემები, ამიტომ, არც ფიზიკური აქტივობა გვჭირდება ენდოკრინოლოგის მეთვალყურეობით, არც სპეციალური კვება და არაფერი. საერთოდ, დიაბეტით დაავდებული ადამიანისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, რას ჭამს და რას არ ჭამს – მაგალითად, ხილი, არც ერთხელ არ მოუწოდებით, არც ერთხელ ყოფილა რაციონში მოხარშული ხორცი, თუნდაც ძალიან მცირე ულუფით. 7 დღეა აქა ვარ და ერთხელ მოგვაწოდეს ერთი ნაჭერი ყველი, დღეს მეორედ – ორი, უთხელესი ნაჭერი ყველი და ასევე ერთხელ მოგვიტანეს მაწონი, 2 კოვზი იქნებოდა ეს მაწონი სულ, ალბათ, ეგაც ძალიან ძვირი ღირს. არადა, რძის პროდუქტი, ხილი, ხორცი, აუცილებელია ჩვენთვის.
მე არ ვიგონებ ამ რაციონს, ექიმების დაწერილია და თუ სიცოცხლე გვინდა, უნდა დავიცვათ კვების რეჟიმი, ჩემმა ენდოკრინოლოგმა რომ გაიგოს, კლინიკაში რას და როგორ მაჭმევენ, იმ თეთრი ხალათიდან ამოხტება – ზუსტად ვიცი. ვცდილობ რძის პროდუქტები – ხაჭო, მაწონი – რაც ჩემ ახლობლებს მოაქვთ, ყველა პაციენტს გავუყო, მაგრამ რამდენს გავწვდები?
მე დიდი ხანია ვებრძვი დიაბეტს და ვცდილობ, სიცოცხლის კიდევ ერთი დღე მოვიპოვო, ყოველდღიურად ვადგენ რაციონს, ვიმოწმებ შაქარს, ვუყურებ საათს კვებას და კვებას შორის, ვადგენ ინსულინის დოზას, რომ კომაში არ აღმოვჩნდე, მე რომ გარედან არ მაწოდებდნენ საკვებს, დიდი ალბათობით, უკვე კომაში ვიქნებოდი, დილის 11 საათამდე რომ არ ვიკვებო, ხომ დამივარდა შაქარი და წავიქეცი – ამდენი წელია თავისთვის მომივლია, არ შემიწუხებიხარ, მიცოცხლია, გადასახადები გადამიხდია, რატომ მკლავ?
კოვიდზე მკურნალობ სახელმწიფო, მეუბნები, რომ ფარავ ჩემი მკურნალოის ხარჯს – უჭმელობით რატომ მკლავ, რა დაგიშავე? მე არ ვიცი, რა თანხას იხდის სახელმწიფო მკურნალობაში ან კვებაში, არც ის ვიცი, ვინ ადგენს ამ რაციონს, მე ის ვიცი, რომ 200 გრამიანი წყალწყალა ფაფით, ჯანმრთელ ადამიანს უჭირს თავის გატანა. მერე იტყვიან, რა ვქნათ, დაიღუპა, კომაში ჩავარდა, დიაბეტი ქონდაო – ხოდა, გეუბნებით, მე რომ გარედან არ შემომქონდეს საჭმელი – მეც აღმოვჩნდებოდი კომაში და მეც ვიქნებოდი იმ სტატისტიკაში.
და ბოლოს, გავიმეორებ – ეს არაა მხოლოდ ჩემი პრობლემა, დიაბეტით დაავადებული პაციენტები კოვიდგანყოფილებებშიც ბლომადაა და არაკოვიდ განყოფილებებშიც და კარგი, მე მაწოდებენ საკვებს, კარგი, მე გავალ აქედან ადრე თუ გვიან, მაგრამ დანარჩენები? რა ეშველებათ? კიდევ ერთი დეტალია, რომელიც ერთი შეხედვით, ყველას უმნიშვნელოდ ეჩვენება, რადგან, საქართველოში, რატომღაც, უმეტესად თვლიან, რომ თუ ერთი აბი წამალი მოგაწოდეს, ყველაფერი სხვა უნდა მოითმინო, რა გახდა საავადმყოფოებში წყლის ონკანის არსებობა? პაციენტები იძულებულნი ვართ, საპირფარეშოდან ავიღოთ სასმელი წყალი. არ არიან დარწმუნებულნი, რომ იდეალურია სასმელად საპირფარეშოში აღებული წყალი სასმელად, მაგრამ რას ვიზამთ, როცა სხვა გზა არაა? ჩვენ უკვე მოგვცეს ერთი აბი (გადასხმა, თუ ნემსი), წამალი და სხვა დანარჩენი მოგვკლავს, თუ მოგვარჩენს, ეგ აღარავის აინტერესებს. სხვათა შორის, მიუხედავად იმისა, რომ კოვიდინფიცირებული ხარ, ვირუსის დამატებითი ნაწილაკების მიღება, სულაც არ არის მისასალმებელი და პირიქით, ამძიმებს მდგომარეობას, როგორც ექიმები ყვებიან და იმავე ექიმებისგან ვიცი ისიც, რომ კვლევებისას (კოვიდინფიცირებულთა სახლები და კლინიკები გამოიკვლიეს უცხოეთში) და საპირფარეშოში ყველაზე ვირუსის ყველაზე მეტი ცოცხალი ნაწილაკი იქნა ნაპოვნი. იქნებ ახლა მაინც მოიფიქროთ, ამ პანდემიის დროს, რომ ცალკეც შეიძლება ონკანის დამონტაჟება სასმელი წყლის ასაღებად.“
კლინიკის პასუხი “ალიას” და პაციენტებს, რომლებმაც “ალიას” მომართეს
ინგოროყვას კლინიკის წარმომადგენელს სულ დაწვრილებით ავუხსენით პაციენტთა ჩივილი, პირდაპირი ტექსტით გადავეცით, რომ პაციენტები თვლიან, რომ არასწორად იკვებებიან და ამის გამო, შესაძლოა, დაუმძიმდეთ მდგომარეობა ან ჩავარდნენ კომაში. კლინიკამ გვიპასუხა, რომ კერძო კომპანიასთან აქვთ ხელშეკრულებ და მათ შემოაქვთ კვება კლინიკაში და მოგვწერეს ამ კომპანიასთან საკონტაქტო ნომერი. გვითხრეს, რომ გვიპასუხებდა თაკო.
გაუგებარი იყო, რა შუაშია კომპანია, რადგან, მასთან ხელშეკრულება სწორედ კლინიკას აქვს დადებული, ისაა დამკვეთი და წესით, რაციონსაც ის უნდა უკვეთავდეს, საკვების მოცულობასაც, კვების რაოდენობასა და კვებას და კვებას შორის დროის ხანგრძლივობასაც კლინიკა უნდა აკონტროლებდეს, წესით, მაგრამ, რას გაიგებ, იქნებ, ეს კერძო კომპანია თავად იღებს გადაწყვეტილებას რომელ პაციენტს როგორ, რამდენი და როდის აჭამოს?
დავრეკეთ ნომერზე, რომელიც კლინიკამ მოგვცა, მართლაც გვიპასუხა თაკომ. ვუთხარი, რომ ვარ ჟურნალისტი და ისიც ვუთხარი, რომ ინგოროყვას კლინიკიდან მომცეს მისი ტელეფონის ნომერი. ვკითხე, თუ შეეძლო საუბარი და ცუდ დროს ხომ არ დავურეკე – მცალიაო. პირველი კითხვა იყო, რა ქვია იმ კომპანიას, რომელსაც წარმოადგენს, რა ქვია კომპანიას, რომელსაც საკვები შეაქვს ინგოროყვას კლინიკაში. ვერ გეტყვითო. ჯერ თქვენ მითხარით, რა კითხვა გაქვთ ჩვენთან და მერე გადავწყვეტ, გითხრათ, თუ არა, რა ქვია ჩვენ კომპანიასო. არ გეჩვენებათ, მართლა ასე მიპასუხა თაკომ. ვუთხარი, რომ ძალიან უცნაური იყო, კომპანიის სახელის ართქმა და წესით, იმასთან, რა კითხვა მაქვს, არანაირი მნიშვნელობა არა აქვს კომპანიის სახელწოდებას, მით უფრო, რომ მას კი მართალია ხელშეკრულება კლინიკასთან აქვს დადებული, მაგრამ ამ კლინიკაში კოვიდგანყოფილების პაციენტების მოვლის საფასურს სახელმწიფო იხდის, ასე ამბობს, თავად სახელმწიფო, ყოველ შემთხვევაში. მაინც არ შეიცვალა აზრი თაკომ, არაო, ვერ გეტყვი კომპანიის სახელსო, ჯერ შენ მითხარი რა კითხვა გაქვსო. მივხვდი, რომ ან ბაღის დროინდელი თამაში უნდა გამეხსენებია და მეთქვა, რომ პირველმა მე დავუსვი კითხვა, ან, გადავსულიყავი შემდეგ კითხვაზე. ვკითხე საკვებზე. ვერ გავიგეო, თქვენ ხომ ჟურნალი ხართ და ჟურნალს ეგ რაში აინტერესებსო. ავუხსენი განსხვავება ჟურნალსა და გაზეთს შორის, მაინც ვერ გავიგეო, გაზეთს რაში აინტერესებს ვინ როგორ იკვებება კლინიკაშიო, ველაპარაკე საზოგადოებაზე და მედიაზე, ვუთხარი, რომ ადამიანების პრობლემები მედიასთან პირდაპირ კავშირშია… არ ვიცი, გაიგო, თუ არა, მაგრამ კვების საკითხი ჩვენ რაში გვეხება, ინგოროყვას კლინიკამ გიპასუხოთო. გავახსენე, რომ ინგოროყვას კლინიკიდან მომცეს მისი ტელეფონის ნომერი – მეო, ასე რომ მირეკავ შაბათს, აბა, მცალიაო? მკითხეო? – ხომ გკითხეთ თავშივე-თქო? – 2 წუთით სასაუბროდ მეცალა, მაგრამ ასე დეტალურად საუბრისთვის მცალიაო? – როდისთვის შეძლებთ, რომ გაეცნოთ და დეტალურად მოგვაწოდოთ ინფორმაცია-თქო და გამითიშა, თუ სწორად გავიგონე (ჩემთან ერთად, ორ ხმაში ლაპარაკობდა), გათიშვამდე კიდევ იმას იძახდა, არ მცალიაო.
ვიცი, თაკოს უფროსი ამ წერილს წაიკითხავს და რომ იცოდეთ, ასეთი მოუცლელი თანამშრომლები გყავთ. იმედია, კომპანიას “თაკო-თაკო” არ ქვია და თავად თაკო არ არის უფროსი.
კომპანიაზე მეტ ინფორმაციას, უახლოეს მომავალში მოგაწვდით. ახლა კი დავუბრუნდეთ ინგოროყვას საუნივერსიტეტო კლინიკას, რომელმაც თავად გადამამისამართა თაკოსთან. მივწერე რა „პასუხიც” გამცა თაკომ.
ინგოროყვას კლინიკის ოფიციალური პოზიცია ასეთია:
“პაციენტებმა მოგვმართონ ადმინისტრაციას, რომ მოხდეს საკითხის გარკვევა. მობრძანდნენ, ან მოგვმართონ. ჩვენ უნდა მოგვმართონ, რომ შევძლოთ გარკვევა.”
სად უნდა მიბრძანდნენ, ისედაც მათ კლინიკაში არიან, პალატებში… ვკითხე, აქვს, თუ არა პაციენტს უფლება, მიმართოს დახმარებისთვის მედიას? – ამ კითხვაზე პასუხი არ მიმიღია. ვკითხე, აქვს, თუ არა პაციენტს უფლება, ანონიმურობის დაცვით მოითხოვოს საკითხის გარკვევა, თუნდაც იმიტომ, რომ ისევ იგივე კლინიკის პაციენტია – არც ამ კითხვაზე მიმიღია პასუხი. ვკითხე, ცნობენ, თუ არა საქართველოს კანონმდებლობას – არც ამაზე მიმიღია პასუხი.
ეს ხომ არ არის პირადი მონაცემი, ეს ხომ არ ეხება ერთი პაციენტის კვებას – კითხვა იყო, რამდენად მიზანშეწონილია დიაბეტით დაავადებული პაციენტის კვება ამ ინტერვალებით, ამ რაციონით და ამ პორციებით. რად უნდა ამას პაციენტის მიმართვა და სახელი და გვარი?
როგორ არავის სცალია ამ ქვეყანაში პაციენტის კითხვაზე პასუხის გასაცემად. როდის და ვინ დაასკვნა, რომ პაციენტის ინტერვიუს საფუძველზე, ჟურნალისტს არ აქვს კითხვის დასმის უფლება, კოვიდგანყოფილებაში კვებასთან დაკავშირებით? ან, თუნდაც არ მოგვმართოს პაციენტმა, როდის და ვინ დაასკვნა, რომ გასაიდუმლოებული უნდა იყოს, რა ჯდება თითო პაციენტის გამოკვება და რა საკვებს აწვდიან იმ თანხაში, როდის, როგორ და რა ულუფებით?
ვფიქრობ, თვლიან, რომ მაინც არავის ექნება რეაგირება და ამიტომ, რატომღა იწვალონ და რაღატომ გამცენ პასუხი, გაჩუმდებიან და ყველას დაავიწყდება – დიახ, ასეთი განცდა დამრჩა, სამწუხაროდ. თუ სახელმწიფო არ მოიკითხავს, იმ განყოფილებაში, რომელსაც თავად აფინანსებს, როგორ მიდის მკურნალობა და პაციენტის მოვლა – ჟურნალისტს და პაციენტს ვინ ეკითხება? თუ არავინ აკონტროლებს და არავინ სთხოვს პასუხს, გიჟია თავი იმართლოს?
მაინც, ბოლომდე მქონდა იმედი, რომ ეს პასუხი ინგოროყვას კლინიკის რომელიმე ერთი ხელმძღვანელი პირის პირადი აზრი იყო, დაფიქრდებოდნენ და მიხვდებოდნენ, პასუხის აბსურდულობას, ამიტომ, შაბათ საღამოს კლინიკის წარმომადგენელს ისიც დავუკონკრეტე, რომ თუ პასუხის გაცემას მოისურვებდნენ, მათ პასუხს უცვლელად გავუშვებდი. არ დამკავშირებიან, როგორც ჩან არ მოისურვეს.
გავიგე, რომ თაკოს და ინგოროყვას კლინიკას არ სურს პასუხის გაცემა, მაგრამ მაინტერესებს, ვინმეს სურს ქვეყანაში ამ პაციენტებს პასუხი გასცეს?
ვინმეს, საკოორდინაციო საბჭოდან, იმ ჩინოვნიკებს და ექიმებს, რომლებიც მუდმივად აფრთხილებენ დიაბეტით დაავადებულ ადამიანებს და მუდმივად ასწავლიან ეკრანიდან, რა და როგორ გააკეთონ – ამჯერად, კლინიკაში მყოფი პაციენტებისთვის პასუხის გაცემის დრო და სურვილი აქვს?
ამირან გამყრელიძეს, პაატა იმნაძეს – გაქვთ დრო და სურვილი, ამ პაციენტებს პასუხი გასცერთ? ჯანდაცვის მინისტრს? და პრემიერო, თქვენ? გაქვთ დრო და სურვილი ამ პაციენტებს პასუხი გასცეთ?
ისე, ჯანდაცვის ყოფილი მინისტრი, რომელიც ამბობდა, რომ ზოგ კლინიკაში გარდაცვალების მაღალი პროცენტული მაჩვენებლია ბევრად და ზოგან ნაკლები და ზოგ კლინიკაში გარდაცვლილთა რაღაც ნაწილი კოვიდის გამო არ გარდაცვლილაო – დაიკითხა? თუ სიმართლეს ამბობს, სად არის იმ კლინიკების სია, სადაც გარდაცვლილთა რიცხვი სამჯერ მაღალია, ვიდრე სხვა კლინიკებში? და თუ ტყუილს ამბობს, მაშინ, როგორია სიმართლე, ის გვითხარით.
გაასაჯაროეთ სტატისტიკა, გარდაცვლილთაგან რამდენი იყო დიაბეტით დაავადებული, ინფიცირებიდან მერამდენე დღეს მოათავსეთ კლინიკაში, ან კოვიდ სასტუმროში და გადაყვანიდან რამდენ ხანში დამძიმდა მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობა, რატომ დამძიმდა და კლინიკაში შეყვანიდან რამდენი დღის შემდეგ დადგა ფატალური შედეგი.
და მაინც, ჩვენ, “ალიამ” მაინც ვიპოვნეთ ის, ვისაც სურს ამ პაციენტების ჩივილებს პასუხი გასცეს, ვისაც დროც აღმოაჩნდა პასუხის გასაცემად, თან მყისირეად.
“ალიამ” მიწერა “დიაბეტის საინფორმაციო ცენტრს”, მოვუყევით მათ წვრილად პაციენტების ჩივილზე და კვებას და კვებას შორის შუალედზე, მცირე ულუფებზე და ნორმალურია, თუ არა, ვახშმად – კვერცხი.
გვიპასუხეს: „დიდი შუალედია, 4 საათიანი რეჟიმი უნდა იყოს. კვერცხის ვახშმად მიწოდება ნორმალური არაა, უმჯობესია დღის პირველ ნახევარში. კვება ძალიან მნიშვნელოვანია, კვებით ხდება შაქრის დონის კონტროლიც, მითუმეტეს თუ პაციენტს ფიზიკური აქტივობა არ აქვს და თუ ინსულინს იღებს მაშინ ხომ განსაკუთრებულად.”
მადლობა “დიაბეტის საინფორმაციო ცენტრს” პასუხისთვის და დაველოდებით, რომელ ოფიციალურ უწყებას ექნება პასუხის გაცემის დრო და სურვილი.
მოქალაქეებმა, რომლებიც თვლით, რომ არაადეკვატურია მკურნალობა ან მოვლა, მოქალაქეები, რომლებიც თავს სახელმწიფოსგან მიტოვებულად, მოტყუებულად გრძნობთ პანდემიის დროს – მოგვწერეთ, ან დაგვირეკეთ ნომერზე – 555 46 08 04
გაგრძელება შემდეგ ნომერში
კომენტარები