ლევან ჯავახიშვილი
„ალიას“ ესაუბრება ანალიტიკოსი, გია ხუხაშვილი.
– ბატონო გია, თქვენ განაცხადეთ, რომ დროა, საპროტესტო აქციის მონაწილეებმა გარკვეული სახის სტრუქტურები შექმნან და ამ პროცესის მართვა, რომელიც ისედაც მათ ხელშია, ასე უნდა გააგრძელონ. უფრო კონკრეტულად, რას გულისხმობთ?
– კი, აქციის სტრუქტურიზირებაა საჭირო აქციისავე მონაწილეთაგან, რადგან პოლიტიკური ელიტა ვერ ახერხებს, გახდეს ამ დიდი და მასშტაბური მოძრაობის ლიდერი. ბუნებრივია ახლა, პოლიტიკაში, ისევე როგორც ეკონომიკაში, როდესაც არსებობს დეფიციტური მოთხოვნა, უნდა გაჩნდეს შეთავაზება. შეთავაზების გაკეთება შეუძლია ერთი პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილს, მეორეც იმ აქტორებს, იმ სოციალურ თუ პროფესიულ ჯგუფებს, რომლებიც ამ ყველაფერში მონაწილეობენ. აქ ყველაფერი ლოგიკურია, ამერიკა არ აღმომიჩენია.
–თქვენ მხოლოდ ახალგაზრდებს გულისხმობთ თუ ყველას, ვინც პროტესტში მონაწილეობს?
– ამ ეტაპზე, შუალედურად, სასურველი იქნებოდა პრეზიდენტის ლეგიტიმურობიდან გამომდინარე, მასთან გარკვეული სახის მაგიდა გაკეთდეს. სალომე ზურაბიშვილს, გამომდინარე მისი ლეგიტიმურობიდან, აქვს სახალხო ლეგიტიმაცია. იმას არ ვამბობ, რომ ის პრეზიდენტია. ზურაბიშვილი გახდა ერთადერთი ადამიანი, რომელიც მისაღებია ამ დიდი საპროტესტო მოძრაობისთვის, რომელსაც ენდობა ხალხი, სამწუხაროდ, ჩვენი პარტიული ოპოზიციისგან განსხვავებით. გაკეთდეს სალომე ზურაბიშვილთან გარკვეული მაგიდა, რომელთანაც დასხდებიან სხვა და სხვა სოციალური და პროფესიული ჯგუფების ლიდერები, ასევე, ახალგაზრდობის წარმომადგენლები. პოლიტიკური პარტიებიც, რა თქმა უნდა, ისინიც უნდა იყვნენ ჩართულები ამ პროცესში. ამ მაგიდასთან უნდა მოიძებნოს ფორმულა, რომელიც ამ დიდ პროტესტში პოლიტიკურ გონს შემოიტანდა და კონკრეტულ შედეგზე იქნებოდა ორიენტირებული. არ იქნებოდნენ მხოლოდ ამ დამქანცველი, პერმანენტული მოძრაობასის იმედად, რომლის შედეგი, მე ვიტყოდი, ჯერჯერობით ბუნდოვანია. კი, ეს 100-დღიანი მოძრაობა უდიდესი საქმეა, ხალხის ქუჩაში გამოსვლა და ეს უპრეცენდენტო აქტიურობა რომ არა, უკვე აღარანაირი პერსპექტივა არ ჩანდა, მაგრამ მეტი კონკრეტიკაა და გეგმაა საჭირო საიმისოდ, როგორ უნდა მიაღწიოს მიზანს ამ ხალხმა.
– თქვენ როგორ ფიქრობთ, როგორი იქნება ამ სახალხო პროტესტის ფინალი? ეს „ხელისუფლება“ დანიშნავს ახალ არჩევნებს?
– ფინალი როგორი იქნება, ნამდვილად ვერ ვიტყვი, პროგნოზებისგან თავს შევიკავებდი. ამ პროტესტანტი საზოგადოების შანსები საკმაოდ მაღალია, მიაღწიოს მიზანს. თუმცა ფინალი მაინც ორგვაროვანი შეიძლება იყოს და ეს ყველამ ვიცით. ხელისუფლებას არ გააჩნია არანაირი ლეგიტიმაცია არც ქვეყნის შიგნით, არც ქვეყნის გარეთ. მთავარია, ეს რეალური მოცემულობა სახელმწიფოებრივ განვითარებაზე აისახოს, ვერ მოახერხოს სისტემამ ამ ყველაფრის ჩახშობა და მართვა. დანარჩენი კონკრეტულ ადამიანებზე, კონკრეტულ ლიდერებსა და გეგმებზეა დამოკიდებული. ამ ყველაფრის პროგნოზს ვერ გავაკეთებ და საერთოდ, არ ვაკეთებ პროგნოზებს.
– რა რესურსიღა დარჩა ბიძინა ივანიშვილს პროტესტის ჩასახშობად? ჯარი, ტანკები და ის, რაც ჩინეთში, პეკინში მოხდა ტიანანმენის მოედანზე თუ სხვა ბერკეტებიც აქვს ხალხის დახოცვისა და სისხლის ღვრის გარდა?
-ბიძინა ივანიშვილმა აირჩია ერთადერთი, ძალადობრივი გზა, ყველაფრის ძალით გადატეხვა და ამ გზას მიჰყვება, რადგან მას სხვა რესურსი არ გააჩნია. ეს ძალაც ნიღაბს ამოაფარა, რომ მისი იდენტიფიცირება ვერ მოხდეს. მან თავად თქვა უარი ცივილური სახის შენარჩუნებაზე და ამ ძალას დაეყრდნო. ივანიშვილი, ფატობრივად, ძალაუფლების აგრესიული უზურპატორია. მას სხვა არგუმენტი საზოგადოებასთან სასაუბროდ არ აქვს, გარდა უხეში ფიზიკური ძალადობისა, სისტემით ძალადობისა. უზურპაცია მოახდინა ძალოვანი და მართლმსაჯულების სისტემებისა, პროპაგანდაც მიაშველა ამ ყველაფერს, რაც ძალადობის ერთ-ერთი ნაირსახეობაა და ამით ოპერირებს, ამაზე ჩამოვიდა ფსონს.
–კი, ასეა, მაგრამ ძალიან რისკავს. ღმერთმა ნუ ქნას და პოლიციელთა და სპეცრაზმელთა ძალადობის შედეგად რამდენიმე ადამიანი რომ დაიღუპოს, იმდენი აგრესიული ადამიანი გამოვა გარეთ, რომ წალეკავენ ბიძინასაც და მის დე ფაქტო ხელისუფლებასთან. სიტუაციას არ ვამძაფრებ, რადგან რამდენიმე აქტივისტი და ჟურნალისტი ისე სცემეს, ძლივს გადაურჩნენ სიკვდილს.
– ბიძინას არჩევანიც ეს არის და ამაზე თავად ინერვუიულოს. სხვა გზა არ დაიტოვა, პრობლემის თუ პრობლემების მოგვარების სხვა გზა არ დაიტოვა, ყველა ცივილურ გზაზე უარი თქვა. აქედან გამომდინარე ხდება ის, რაც ხდება.
– წეღან რითიც დავიწყეთ, იმ საკითხთან დაკავშირებით მინდა გკითხოთ. თუ სალომე ზურაბიშვილი ჩაუდგება სათავეში აქციის მონაწილეთაგან და პოლიტიკოსთაგან გადაწყვეტილების მიმღები ორგანოს შექმნას, ხომ არ დაექმევა ამ ორგანოს დროებითი მთავრობა, რაც კიდევ უფრო აგრესიულს გახდის რეჟიმს და შესაბამისად, უფრო დაძაბავს სიტუაციას?
– რა შუაშია დროებითი მთავრობა? მე არ ვლაპარაკობ რაღაც ორგანიზაციული ფორმა შეიძინოს იმ ორგანომ, რომელიც პრეზიდენტთან შეიქმნება. უნდა დასხდნენ, უნდა გამოიკვეთოს ლიდერი მთელი ამ მოძრაობისა, ლიდერის გარეშე არ არსებობს პოლიტიკა, პოლიტიკური პროცესი და როდესაც შენ ითხოვ ახალ არჩევნებს თუ „ქართული ოცნების“ საერთოდ ჩამოცილებას ხელისუფლებიდან, რადგან ის არალეგიტიმურია, ეს უკვე პოლიტიკაა. უნდა დასხდნენ, ჩემი და ძალიან ბევრის აზრით, სალომე ზურაბიშვილთან, რომ რაღაც დაგეგმონ და პროცესს უფრო მკაფიო სახე მიეცეს. მე არ ვამბობ, რომ მაინც და მაინც პარტია უნდა შექმნან. თუმცა, პარტიაც რომ შექმნან, არ შეიძლება და ამას რაიმე შეზღუდვა აქვს? ცხადია, არა.
–პირიქით, სალომე ზურაბიშვილს იმხელა მხარდაჭრა აქვს შინ და გარეთ, რომ შესაძლოა, უკვე ფიქრობს მაგაზე.
-თუ ასეა და არც პრობლემა ყოფილა და არც იმის საფრთხეა, რომ გარკვეული სახის ორგანოს თუ პარტიას ხელისუფლება ან სხვა, დროებით მთავრობად ჩათვლის. უბრალოდ, მოქმედებაა საჭირო. მაგალითად, მიუნხენის კონფერენციაზე სალომე ზურაბიშვილი იმაზე საუბრობდა, დასავლეთმა რა უნდა გააკეეთოს საქართველოსთვის. წამოვიდა საპასუხო კითხვა დასავლეთიდან – კი, ბატონო, ჩვენ რა უნდა გავაკეთოთ, ეგ გავიგეთ, მაგრამ თქვენ რას აკეთებთ? ამ კითხვაზე პასუხი არ ჰქონდა სალომე ზურაბიშვილს, თუ ნახეთ. აინტერესებთ, რას აკეთებენ შიდა პოლიტიკაში და რის გაკეთებას აპირებენ სამომავლოდ. ეს პასუხი თუ პასუხები გაჩნდება იმ არაფორმალური სტრუქტურის შექმნისა და საქმეებზე საუბრის შემდეგ.
–გრძელვადიანი საპროტესტო აქციები კარგია, მაგრამ თქვენგან რაღაც კონკრეტული გეგმაც უნდა დაიდოსო. ეს არის დასავლეთის პოზიცია?
-რა თქმა უნდა, ასეა. მარტო ის ხომ არ არის, ჩვენ დავღლით თუ ისინი დაგვღლიან. ხელისუფლებას მეტი რესურსები აქვს, აქეთ ნაკლებია რესურსი. რაც არის, იმ რესურსებს სჭირდება გაფრთხილება, ჭკვიანურად გამოყენება, ოპტიმიზაცია, ახალი რესურსების მოძიება და ამ ყველაფერს სჭირდება მეტი კოორდინაცია. სტიქია კარგია, ლამაზად გამოიყურება და ეს ყველას მოგვწონს, მაგრამ შედეგი ხომ უნდა მივიღოთ.
– სულ ცოტა ხნის წინ სალომე ზურაბიშვილი და გიორგი გახარია მიიწვიეს მიუნხენის კონფერენციაზე. რატომ გახარია და არა სხვა პოლიტიკური პარტიის ლიდერი?
-აქ ყველაფერი ლოგიკური და გასაგებია. გიორგი გახარია იყო ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი, რომელიც მაღალი საერთაშორისო ავტორიტეტით სარგებლობდა. დასავლეთში ასეა მიღებული, რომ ისინი ინსტიტუციონალურ ლიდერებს თუ ყოფილ ლიდერებს აღიარებენ უფრო მეტად. აქ გასარკვევი არაფერია.
–ეს ხომ არ იყო მინიშნება დასავლეთისგან, თუ ვადამდელი არჩევნები დაინიშნება, გიორგი გახარია გახდება პრემიერ–მინისტრი და სალომე ზურაბიშვილი პრეზიდენტი. არ ვამბობ, რომ აუცილებლად ასე მოხდება, ხალხი ვისაც აირჩევს, ის უნდა გახდეს პრემიერი და პრეზიდენტი, მაგრამ ამ ეტაპზე ამ ვარიანტზე ხომ არ ფიქრობენ?
– წინასწარ ამაზე ლაპარაკი არ ღირს.ახლა საქმეა საკეთებელი და ვინ სად იქნება, ამას დრო და არჩევნები გვაჩვენებს.
კომენტარები