საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის (GIPA) პროფესორი, გიორგი კობერიძე:
მას შემდეგ რაც საქართველოში დასრულდა ყოველწლიური სამხედრო სწავლება “მტკიცე სული” (Agile Spirit), რომელშიც ამერიკელი და ევროპელი სამხედროები მონაწილეობდნენ, ახლა ამერიკელი სამხედროთა პატარა დანაყოფი (85 სამხედრო) 11-20 სექტემბერს სომხეთში დაგეგმილ სამხედრო სწავლებაში მიიღებს მონაწილეობას.
ამ შემთხვევაში კონტექსტი ძალიან მნიშვნელოვანია. მას შემდეგ, რაც სომხეთი ცდილობს რუსეთზე დამოკიდებულება შეამციროს, ერევნიდან კიდევ უფრო გააქტიურებულია კავშირები საფრანგეთთან და აშშ-თან, ხოლო ომის დაწყებიდან დღემდე სომხეთმა პირველად გააგზავნა ჰუმანიტარული დახმარება უკრაინაში. რუსეთი არ მიესალმება სომხეთში ამერიკელ სამხედროთა ჩასვლას, ხოლო ერევნისათვის ეს არამხოლოდ აშშ-სთან დაახლოების კიდევ ერთი გზაა, არამედ აზერბაიჯანისათვის ჩვენება, რომ ის კონფლიქტის განახლების ან მასშტაბის გაზრდის შემთხვევაში მარტო არაა.
ცხადია თუკი ბაქოს ყარაბაღში რაიმე აქვს გადაწყვეტილი, სომხეთში ამერიკელ სამხედროთა ათდღიანი ყოფნა ბევრს ვერაფერს შეუცვლის, მაგრამ ამ ყველაფერს სომხეთისათვის აქვს დიდი მნიშვნელობა, რომელშიც საგარეოს გარდა საშინაო კრიზისები და პოლარიზაციაც ახლავს თან. რეალურად, სომხეთში უსაფრთხოება და გეოპოლიტიკური ორიენტაციაა ერთ-ერთი ძირითადი დავის საგანი პოლიტიკურ პარტიებს შორის. თუკი ფაშინიანი დაკარგავს რუსეთისაგან მხარდაჭერის იმედს, ის კიდევ უფრო შეეცდება დასავლეთისაკენ გადახრას. სწორედ ამის ეშინიათ პრო-რუსულ სომხურ ოპოზიციაში, რომლებიც ვარაუდობენ, რომ თუკი სომხეთი დასავლურ კურსს აირჩევს, რუსეთი აზერბაიჯანს არათუ აღარ შეაჩერებს, არამედ წააქეზებს კიდეც ყარაბაღში და შეიძლება მის გარეთაც კი. ეს ცხადია მათი ვარაუდია, მაგრამ რუსეთის მხრიდან გაკეთებული განცხადებების ფონზე გამორიცხული არაფერია. ანუ გამოდის რომ ის დებულება სწორი ყოფილა, რომლის მიხედვითაც რუსეთმა სომხეთი სწორედ ყარაბაღის პირველი ომის შემდეგ ჩაიჭირა და პოლიტიკურ ციხეში გამოამწყვდია – ჩემ გარეშე მომავალი არ გაქვსო.
ბაქოს პოზიციები ძალიან მყარად აქვს. ევროკავშირი აზერბაიჯანთან არ განიხილავს ენერგოშეთანხმებების გადახედვას და მეტიც, აზერბაიჯანი ყარაბაღთან მიმართებითაც საკმაოდ მყარად გრძნობს თავს – სამართლებრივად ტერიტორია მისი შემადგენელი ნაწილია.
ამიტომ არის, რომ ამ სიტუაციაში ყველაზე ცუდად სწორედ სომხეთის პოზიციები გამოიყურება, რომელშიც პოლიტიკური ძვრები თუ სტაბილურობა დიდწილადაა დაკავშირებული აზერბაიჯანთან სასაზღვრო ზონაში მიმდინარე კრიზისთან და ყარაბაღთან. ფაშინიანი კი ახალ მხარდამჭერებსა და მოკავშირეებს ეძებს, რაზეც როგორი იქნება მოსკოვური პასუხი ჯერ კიდევ დასაკვირვებელია.
კომენტარები